POÇİKLİ AYAKKABI

Henüz 9-10 yaşlarında iken Uşak’ta bir bayram öncesinde ayakkabı aldılar bana. Siyah, bağcıkları olmayan bir kara lastik idi.
Üzeri pırıl pırıl parlayan bu lastik ayakkabıyı, bayram sabahı giymek üzere yatağımın baş ucuna koymuştum. O ayakkabıyı sonra okula giderken de giydim. Daha sonra, altı lastik üstü bez bir ayakkabım da oldu, adına “Cızlavet” diyorlardı. Altı kösele, üstü deri bir ayakkabıyı orta okulun son sınıfında iken giyebildim.
Rahmetli babam Cumhuriyet’in ilk polis amirlerinden, 1315/1899 Bursa doğumlu, Şevki Bey idi. Maaşı o zamanlar “soğuk kuyu lastiği” ile “Cızlavet” almaya yetiyordu, demek ki.
Yıllar yılları kovaladı, biraz büyüdüğümde “kara kavas” adı verilen yerli ayakkabıcıların elleri ile yaptığı altı kösele, üstü deri hazır ayakkabılardan giymeye başladım. Kara kavasçılar, Uşak’ta çarşamba günü kurulan pazarda sergi açan esnaflardandı. Sergiye bir müşteri gelecek olursa, o hakikî kösele ve deri ayakkabıyı eline alarak kıvırır ve birbirine vurarak sahte deri olmadığını gösterirlerdi. Bu hareket, kara kavasçıların yaptığı bir davranıştı.
Lise yıllarımda, altı daha güzel ayakkabılar giymeye başladım. Ahmet Ağabey dediğimiz bir ayakkabı ustası vardı. Bazı günler okuldan kaçtığımızda onun küçük dükkânında vakit geçirir, hem sohbet eder, hem de ayakkabı nasıl hazırlanıyor öğrenirdim. Bazen tahta kalıp içindeki ayakkabının derisinin tahta çivilerle kalıba tutturulmasına da yardım ederdim.
Elazığ’da, Fırat Üniversitesi’nde hocalık yaptığım 1982-1989 yılları arasında, Elazığ ve yöresinde giyilen “poçikli ayakkabı” yaptırmıştım. Arkasına “poçik” (=kuyruk) denilen bu ayakkabı yumuşak deriden ve çok rahat idi. Ramazan akşamları altıma giydiğim “Elazığ şalvarı”nın altına “poçikliyi” de çektim mi tam bir “Gakkoş” olurdum.
Yıllar yılları o kadar çabuk ve hızlı kovalıyor ki zamanın nasıl geçtiğini anlayamıyor insanoğlu. “Soğuk kuyu lastiği”nden Elazığ’ın “poçikli ayakkabı”sına uzanan o meşakkatli yolların nasıl tükendiğini şimdi, “seksen” yaşımda anlayabiliyorum.
Gidenlere rahmet kalanlara selam olsun!


Yorumlar - Yorum Yaz